แบ่งได้เป็น ๒ ส่วน คือ ๑. ส่วนที่เป็นทางผ่านของลมหายใจ ได้แก่ จมูก ปาก คอหอย กล่องเสียง หลอดลมใหญ่ (trachea) หลอดลมย่อย (vronchi) และแขนงภายในปอดทั้งสองข้าง ๒. ส่วนที่ทำหน้าที่หายใจคือทำการแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนในอากาศหายใจกับคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือด ได้แก่ ถุงลม
โครงสร้างของกล่องเสียงประกอบด้วยกระดูกอ่อนหลายชิ้นซึ่งบางชิ้นมีเส้นใยพังผืดยืดหยุ่นมากกระดูกอ่อนเหล่านี้ถูกยืดกันด้วยเอ็น (ligaments) และเยื่อพังผืดและยังต่อกันเป็นข้อต่อเพื่อให้มีการเคลื่อนไหวได้ด้วย
กล่องเสียงยาว ๔–๕ เซนติเมตร ในผู้ใหญ่เพศชายและยาว ๓.๕ เซนติเมตร ในผู้ใหญ่เพศหญิงอยู่ติดต่อกับคอหอยส่วนกล่องเสียง กล่องเสียงจะถูกยกสูงขึ้นเมื่อหงายศีรษะและเลื่อนต่ำลงเมื่อก้มศีรษะและการเลื่อนขึ้นบนยังเห็นได้ในขณะกลืนกล่องเสียงคลำพบได้ทางด้านหน้าของคอในแนวกลางตัว เรียกว่าลูกกระเดือก ทางเข้ากล่องเสียงอยู่ในแนวเฉียงลงล่างจากหน้าไปหลังซึ่งมีกล้ามเนื้อทำให้ทางเข้ากล่องเสียงปิดได้ป้องกันมิให้อาหารตกลงไปในกล่องเสียง ภายในกล่องเสียงมีโพรงกลอ่งเสียงซึ่งมีรอยนูนขึ้นมาสองคู่ คู่บน เรียกว่า รอยนูนเวสติบูลาร์ (vestibular fold) คู่ล่าง เรียกว่า รอยนูนโวคอล (vocal fold) ซึ่งมีเอ็นสายเสียงอยู่ภายใน ภายในกล่องเสียงมีกล้ามเนื้อลายเล็ก ๆ หลายมัดเพื่อควบคุมทางเข้ากล่องเสียงและรอยนูนเวสติบูลาร์ป้องกันไม่ให้อาหารและสิ่งแปลกปลอมตกลงไปในกล่องเสียงและควบคุมการเปิดปิดของสายเสียงทำให้เกิดเสียงและจะปิดสนิทในขณะกลั้นหายใจ
ต่อลงมาจากกล่องเสียง ยาว ๔ เซนติเมตร ในเด็กเกิดใหม่ และยาว ๙–๑๐ เซนติเมตรในผู้ใหญ่ มีขนาดกว้าง ๕x๖ มิลลิเมตรในเด็กเกิดใหม่ และขนาด ๑๖x๑๔ มิลลิเมตรในผู้ใหญ่อยู่หน้าหลอดอาหารทอดผ่านส่วนคอมาสู่ช่องอกแล้วแยกเป็นสองง่ามเป็นหลอดลมย่อยซ้ายและขวาเข้าสู่ปอดซ้ายและขวา ผนังประกอบด้วยกระดูกอ่อนรูปเกือกม้าประมาณ ๑๕–๒๐ วง ปลายหลังของกระดูกอ่อนซึ่งไม่ต่อกันจะถูกยึดไว้ด้วยพังผืดและกล้ามเนื้อเรียบเพื่อให้หลอดลมใหญ่แคบลง และกว้างขึ้นได้
หลอดลมย่อยซ้ายและขวาซึ่งแยกจากหลอดลมใหญ่เข้าสู่ขั้วปอดซ้ายและขวาตามลำดับหลอดลมย่อยข้างซ้ายยาว ๕ เซนติเมตร ข้างขาวยาว ๒.๕ เซนติเมตร หลอดลมย่อยซ้ายขวานี้เมื่อเข้าปอดแล้วก็ยังแกยแขนงออกไปเป็นหลอดลมเล็ก ๆ อีกมากมายภายในปอด
เป็นอวัยวะสำหรับการหายใจอยู่อย่างอิสระในช่องเยื่อหุ้มปอดเว้นแต่ตรงขั้นปอดปอดยึดติดกับหลอดลมใหญ่โดยหลอดลมย่อยยึดติดกับหัวใจโดยหลอดเลือดที่เข้าสู่ปอดและออกจากปอด ปอดมี ๒ ข้าง คือ ปอดขวา และปอดซ้าย
รูปร่างของปอดคล้ายรูปกรวยผ่าซีกมียอดอยู่บนฐานกว้างอยู่ข้างล่างชิดกับกะบังลม ปอดขวามีร่องแยกออกได้เป็น ๓ กลีบ ปอดซ้ายมีร่องแยกออกเป็น ๒ กลีบ ปอดขวาหนักเฉลี่ย ๖๒๐ กรัม ปอดซ้ายหนักเฉลี่ย ๕๖๐ กรัม ปอดเป็นอวัยวะที่ยืดหดได้มากในเด็กมีสีชมพูอ่อนแต่ผู้ใหญ่มักจะมีจุดสีเทาหรือสีดำซึ่งเกิดจากการสะสมของฝุ่นละอองจากอากาศที่หายใจเข้าไปปอดมีน้ำหนักเบาและมีรูพรุนเต็มไปหมดปอดจึงลอยน้ำและเมื่อบีบจะมีเสียงกรอบแกรบแต่ในเด็กเกิดใหม่ที่ยังไม่เคยหายใจเลยปอดค่อนข้างแข็งและจมน้ำจึงใช้พิสูจน์ว่าเด็กเกิดมาหายใจหรือยัง ถ้าเด็กเคยหายใจครั้งแรกจะมีอากาศและเลือดเข้าปอดมากขึ้นทำให้ปอดเปลี่ยนลักษณะเป็นนุ่มคล้ายฟองน้ำและลอยน้ำได้ ลักษณะภายในของปอดประกอบด้วยหลอดลมเล็ก ๆ หลอดเลือดและส่วนที่ทำหน้าที่หายใจจริง ๆ คือ ถุงลมซึ่งทำหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดกับออกซิเจนในอากาศที่ผิวนอกของปอดหุ้มด้วยเยื่อหุ้มปอดบาง ๆ หลอดลมย่อยเมื่อเข้าปอดก็แยกแขนงไปสู่กลีบปอดแต่ละกลีบและแยกแขนงเล็กลง ๆ จำนวนมากมายภายในปอดถัดไปเป็นถุงลมซึ่งมีผนังบางมากและมีหลอดเลือดฝอยต่อกันเป็นร่างแหล้อมรอบจึงมีการแลกเปลี่ยนก๊าซได้
PREVIOUS
ระบบข้อต่อ
NEXT
ระบบขับปัสสาวะ